25 / 84
Γνώμη των ειδικών
25
Η Fed έχει διπλό στόχο, αφενός, την εξασφάλιση της
μέγιστης απασχόλησης, αφετέρου, την σταθερότητα των
τιμών. Στο μέτωπο της σταθερότητας των τιμών, η Fed
αναμένει ότι η πρόσφατη πτώση των τιμών των βασικών
εμπορευμάτων, και ιδιαίτερα του πετρελαίου, θα έχει παροδική
επίδραση και ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί σταδιακά προς το
2% μεσοπρόθεσμα. Φαίνεται ότι ο πληθωρισμός δεν αποτελεί
πλέον προτεραιότητα. Οι προοπτικές για την οικονομική
δραστηριότητα και την αγορά εργασίας, ωστόσο, αποτελούν
από τους βασικότερους παράγοντες που θα καθορίσουν τη
μελλοντική στάση της Fed. Σε αυτό το μέτωπο μια σειρά από
δείκτες έχουν βελτιωθεί σημαντικά και μάλιστα οι περισσότεροι
δείχνουν συνεχιζόμενη ισχύ.
Η βελτίωση της μακροοικονομικής κατάστασης των ΗΠΑ
μπορεί να απεικονιστεί από μια σειρά μακροοικονομικών
δεικτών. Ορυθμός αύξησης του πραγματικούΑΕΠ ενισχύεται,
το επιχειρηματικό κλίμα έχει επανέλθει σε υψηλά θετικά
επίπεδα, ενώ το παραγωγικό κενό περιορίζεται. Η αγορά
εργασίας έχει ανακάμψει σημαντικά, καθώς δημιουργούνται
όλο και περισσότερες θέσεις εργασίας, και ηανεργίαπλησιάζει
πλέον το μακροπρόθεσμο σημείο ισορροπίας της (NAIRU ή
ποσοστό ανεργίας που δεν συντελεί στην επιτάχυνση του
πληθωρισμού). Η αγορά κατοικίας βελτιώνεται σταδιακά. Οι
πραγματικοί μισθοί αυξάνονται σταδιακά. Οι συγκρατημένες
πληθωριστικές πιέσεις συγκαταλέγονται μεταξύ των δεικτών
που αποκλίνουν σε σχέση με την τρέχουσα κατάσταση
της οικονομίας. Το γράφημα 2 παρουσιάζει οκτώ βασικούς
δείκτες της Αμερικάνικης οικονομίας, οι περισσότεροι
από αυτούς έχουν παρουσιάσει σημαντική βελτίωση μετά
την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και την
επακόλουθη οικονομική ύφεση, και καταδεικνύουν σαφώς
το χάσμα μεταξύ της πολύ χαλαρής και υποστηρικτικής
Εντυπωσιακά χαλαρή νομισματική πολιτική: Χαμηλά ιστορικά
επιτόκια και επεκτατικός ισολογισμός.
Πηγή: Bloomberg, Iniohos Advisory Services
Δ1)
Τρέχουσα νομισματική πολιτική
5.000
4.500
4.000
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
5,5
5,0
4,5
4,0
3,5
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0
07 07 07 07 07 07 07 07 07
Ισολογισμός Fed (δις)
Επιτόκιο αναφοράς (%, δ.α.)
»
Τον περασμένο Αύγουστο, η Wall Street Journal ρώτησε
διάφορους οικονομολόγους ποιό από τα δύο τους ανησυχεί
περισσότερο - ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed)
θα αυξήσει τα επιτόκια πολύ νωρίς ή πολύ αργά - η απάντηση
ήταν συντριπτική. Περισσότερο από το 90% των ερωτηθέντων
υποστήριξαν ότι φοβόταν πως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα
(Fed) θα ήταν πίσω από τα γεγονότα, που σημαίνει ότι η Fed
θα προχωρούσε σε αύξηση των επιτοκίων καθυστερημένα
και ότι θα διακινδύνευε την πρόκληση είτε πληθωρισμού
είτε μιας χρηματοπιστωτικής φούσκας. Τον τελευταίο καιρό,
φαίνεται ότι η ανησυχία τους έχει μετατοπιστεί. Η πλειοψηφία
των οικονομολόγων ανησυχούν ότι η Fed θα καθυστερήσει να
μειώσει τη ρευστότητα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα,
αλλά η ανησυχία τους έχει περιοριστεί σε σχέση με πριν. Στην
τελευταία μηνιαία έρευνα των οικονομολόγων, περισσότερο
από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι φοβόντουσαν
πως η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια πολύ σύντομα. Αυτό βέβαια
θα μπορούσε να είναι μια συνάρτηση-συνέπεια του πρόσφατου
καθεστώτος του «ισχυρού δολαρίου» ή του πρόσφατου σερί
των απογοητευτικών μακροοικονομικών στοιχείων. Σε κάθε
περίπτωση, το θέμα παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο.
Η χαλαρή νομισματική πολιτική δε συνάδει με το
ολοένα βελτιούμενο μακροοικονομικό περιβάλλον
Πράγματι, η νομισματική πολιτική των ΗΠΑ παραμένει
εξαιρετικά χαλαρή, ιδίως αν ληφθεί υπόψη η τρέχουσα φάση
του οικονομικού κύκλου των ΗΠΑ. Στο δελτίο τύπου του
Ιανουαρίου, η Fed παραδέχεται ότι η οικονομία των ΗΠΑ έχει
διαφύγει τον κίνδυνο «Οι πληροφορίες που λαμβάνονται από
την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC) απο
τη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου υποδεικνύουν ότι η οικονομική
δραστηριότητα αναπτύσσεται με ένα σταθερό ρυθμό. Οι
συνθήκες στην αγορά εργασίας έχουν βελτιωθεί περαιτέρω, με
την ισχυρή αύξηση των θέσεων εργασίας και τη μείωση του
ποσοστού ανεργίας. Σε γενικές γραμμές, μια σειρά από δείκτες
της αγοράς εργασίας δείχνουν ότι η ανεπαρκής αξιοποίηση
(«underemployment») του εργατικού δυναμικού εξακολουθεί
να μειώνεται. Οι δαπάνες των νοικοκυριών αυξάνονται,
έστω με μέτριους ρυθμούς. Οι πρόσφατες μειώσεις στις
τιμές της ενέργειας έχουν αυξήσει την αγοραστική δύναμη
των νοικοκυριών. Οι επενδύσεις παγίων των επιχειρήσεων
προχωρούν, ενώ η ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων παραμένει
σταδιακή. Ο πληθωρισμός μειώθηκε περαιτέρω, κάτω από
το μακροπρόθεσμο στόχο της Επιτροπής, αντανακλώντας σε
μεγάλο βαθμό τις μειώσεις των τιμών της ενέργειας».
Βέβαια, τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι η αγορά
εργασίας των ΗΠΑ είναι σε μια σταθερή τροχιά επέκτασης (295
χιλ. νέες θέσεις εργασίας εκτός αγροτικού τομέα προστέθηκαν
τον Φεβρουάριο, ήτοι συνολικά 5 εκ. νέες θέσεις εργασίας κατά
τους τελευταίους 24 μήνες).