Γνώμη των ειδικών
21
επειδή το ασφάλιστρο χρόνου (time premium) αξίζει
περισσότερο από το μέρισμα.
• Κίνδυνος απόκτησης μειονεκτήματος: Ο προβαίνων σε
εξάσκηση είναι πλέον κάτοχος μετοχών.
• Κόστος carry: Κανένα κέρδος επιτοκίου επί των μετρητών
που χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά μετοχών (ασήμαντο
για το σημερινό περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων).
Οαρχάριος επενδυτήςπιστεύει ότι: «Εάν εξασκήσωτο δικαίωμα
προαίρεσής μου και συλλέξω ένα μέρισμα, θα προσθέσω
μετρητά στην τσέπη μου. Τι άλλο πρέπει να ξέρω;». Απάντηση:
Πρέπει να κατανοήσεις τη σχέση ρίσκου-ανταμοιβής.
Όλες οι συζητήσεις υποθέτουν ότι ο επενδυτής θέλει να
διατηρήσει μια επένδυση στο εν λόγω υποκείμενο αγαθό. Εάν
όχι, πουλήστε το δικαίωμα και βγείτε από τη θέση.
Πότε πρέπει να προβείτε σε εξάσκηση;
Ένα δικαίωμα προαίρεσης πρέπει να εξασκείται για το μέρισμα
όταν ικανοποιούνται συγχρόνως τρεις όροι:
α) Το δικαίωμα προαίρεσης είναι κατά πολύ εντός του
χρηματικού του ισοδύναμου (In The Money-ITM), έτσι
ώστε να έχει (σχεδόν) μηδενικό ασφάλιστρο χρόνου (time
premium) και η τιμή αγοράς να είναι μικρότερη ή ίση προς
την εσωτερική αξία του δικαιώματος.
Παράδειγμα:
Η αγορά δικαιωμάτων αγοράς Φεβρουαρίου με τιμή
εξάσκησης 50 είναι από $3.45 έως $3.65 και η σχετική
μετοχή συναλλάσσεται στα $53.50 ή υψηλότερα. Η
εσωτερική αξία είναι $3.50.
β) Η μετοχή μετατρέπεται σε χωρίς μέρισμα την επόμενη
ημέρα εργασιών.
γ) Το δέλτα του δικαιώματος αγοράς (call delta) είναι 100.
Η αποτυχία εξάσκησης υπό αυτούς τους όρους οδηγεί σε
απώλεια χρημάτων επειδή το δικαίωμα προαίρεσης θα χάσει
σε αξία κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτό είναι ευκολότερο να
φανεί όταν η αξία της μετοχής είναι αμετάβλητη κατά το άνοιγμα,
το οποίο σημαίνει ότι η μετοχή συναλλάσσεται χαμηλότερα
κατά μια διαφορά που είναι ίση με το ποσό του μερίσματος.
Παράδειγμα
Η XYZ είναι μια αμετάβλητη μετοχή που συναλλάσσεται στα
$53.50, πληρώνει μέρισμα $0.30, μετατρέπεται σε μετοχή
δίχως μέρισμα αύριο, και η λήξη Φεβρουαρίου αναμένεται
σε μια εβδομάδα. Το δικαίωμα αγοράς Φεβρουαρίου με τιμή
εξάσκησης 50 της XYZ αξίζει $3.50 και έχει ένα δέλτα ίσο με
100. Την επόμενη μέρα, η αξία της μετοχής είναι αμετάβλητη
κατά το άνοιγμα και συναλλάσσεται στα $53.20 χωρίς μέρισμα.
Αυτή η αγορά δικαιώματος προαίρεσης αξίζει τώρα $3.22. Ο
κάτοχος του δικαιώματος αγοράς που δεν προέβει σε εξάσκηση
του δικαιώματός του έχασε χρήματα.
Σημείωση:
Δικαιώματα προαίρεσης που δεν θα έπρεπε να έχουν
εξασκηθεί δεν χάνουν την αξία τους. Μπορούν να είναι
κατάτι χαμηλότερα (λόγω της παρέλευσης μιας ημέρας),
αλλά συναλλάσσονται στην ίδια τιμή με την προηγούμενη
ημέρα. Πράγματι, η τιμή της μετοχής είναι χαμηλότερη κατά
την αξία του ποσού του μερίσματος, αλλά αυτό το μέρισμα
είχε προστεθεί στην αξία του δικαιώματος προαίρεσης. Με
άλλα λόγια, η αγορά «ήξερε» ότι η τιμή της μετοχής θα ήταν
χαμηλότερη κατά 30 σεντς και το δικαίωμα προαίρεσης δεν
χάνει την αξία του.
Πιθανότητα δωρεάν χρημάτων
Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένα δικαίωμα προαίρεσης αγοράς
μπορεί να μην ικανοποιεί τα κριτήρια για εξάσκηση. Ωστόσο,
μπορεί να υπάρχουν δωρεάν χρήματα διαθέσιμα για εκείνους
που θα προβούν σε εξάσκηση. Αυτό συμβαίνει (σπάνια,
όπως ανέφερα ήδη) όταν το αντίστοιχο δικαίωμα προαίρεσης
πώλησης (με ίδια τιμή εξάσκησης και ίδιας λήξης με το
δικαίωμα αγοράς) μπορεί να αγοραστεί σε μια τιμή που είναι
χαμηλότερη από το άθροισμα του μερίσματος και των εξόδων
συναλλαγής.
Παράδειγμα
Το δικαίωμα πώλησης Φεβρουαρίου με τιμή εξάσκησης 50
της XYZ μπορεί να αγοραστεί στα $0.20 όταν το δέλτα του
δικαιώματος αγοράς (call delta) είναι μόλις 95. Ο επενδυτής
που εξασκεί το δικαίωμα προαίρεσης αγοράς και αγοράζει το
δικαίωμα πώλησης, κλειδώνει κάποιο κέρδος. Γιατί θα έκανε
κάποιος αυτή τη συναλλαγή; Γιατί θα εξασκούσε κάποιος το
δικαίωμα αγοράς και θα αγόραζε το δικαίωμα πώλησης;
Όταν εξασκείται το δικαίωμα αγοράς, δύο πράγματα
συμβαίνουν: Το δικαίωμα αγοράς ακυρώνεται (πωλείται στο
μηδέν) και αγοράζονται μετοχές (στην τιμή εξάσκησης). Αυτές
οι συναλλαγές (αγορά μετοχών, πώληση δικαιώματος αγοράς)
είναι ισοδύναμες με (ίδιες αναλογίες ρίσκου/ανταμοιβής και
κερδών/απωλειών) την αγορά του αντίστοιχου δικαιώματος
προαίρεσης πώλησης. Αυτή είναι η έννοια των ισοδύναμων
θέσεων.
Κατά συνέπεια, η εξάσκηση επιτρέπει στον επενδυτή
να συλλέξει το μέρισμα, και η αγορά του δικαιώματος
πώλησης αποβάλλει επιπρόσθετα ρίσκα που συνοδεύουν
την κατοχή μετοχών. Ο επενδυτής που δεν είχε σχεδιάσει
να προβεί σε εξάσκηση, έχει τη δυνατότητα να το κάνει
καθώς κερδίζει το μέρισμα των $0.30 με κόστος $0.20 (για
την αγορά του δικαιώματος πώλησης) συν τις δαπάνες
συναλλαγών. Αυτές οι δαπάνες μπορεί να είναι πολύ υψηλές
για τον μικροεπενδυτή, αλλά επενδυτές με μεγαλύτερους
λογαριασμούς μπορούν περιστασιακά να ωφεληθούν
